Aikido heeft ondanks het relatief recente ontstaan een rijk verleden. Er hebben zich verscheidene stijlen ontwikkeld, elk met hun eigen accenten :
Voor-oorlogs
Daitō-ryū Aiki-jūjutsu
Daito Ryu is een japanse krijgskunst die in de 20ste eeuw bekend werd door meesterschap van Takeda Sokaku. Takeda was een befaamd krijgskunstenaar en bedreven in verscheidene gevechtskunsten. Takeda’s bekendste student was Morehei Ueshiba.
Daito Ryu onstond ongeveer 900 jaar geleden ten tijde van de Samourai.
Aiki-jūjutsu is een vorm die bestaat uit 3 stijlen: Jujutsu (hard/ zacht); Aiki no Jutsu (zacht); en Aikijujutsu (zacht) welke een combinatie is van de overige twee. Het moderne japanse Jujutsu en Aikido zijn beide stijlen die ontsonden uit het Aikijujutsu. Dit laatste legt de nadruk op “een vroege neutralisatie van een aanval.” Aiki-jutsu maakt gebruik van worpen en klemmen die afkomstig zijn uit oude ju-jutsu stijlen. Ook wordt gebruik gemaakt van worpen en technieken uit het Ken-Jutsu (ken = zwaard).
Evenals ander stijlen legt Aiki-jutsu grote nadruk op de dynamiek van de beweging. Meegaan in de beweging en niet het gebruik van kracht zorgen ook hier voor het gewenste resultaat.
Aikibudo
Oorspronkelijk, na het stichten van zijn eigen school (ca. 1930) was dit de stijl die werd onderwezen door O Sensei. Deze vorm was oorspronkelijk voorbehouden voor een erg selecte groep ( adel, hogere officieren en budo-specialisten). Doorheen de jaren evolueerde de stijl en kwam open te staan voor een breder publiek. Dit werd dan het huidige Aikido. In vergelijking met andere Aikido-stromingen wordt het Aikibudo vaak omschreven als een “hardere” of “hoekerige” vorm van het Aikido. Dit komt omdat de invloeden van het Daito Ryu Jujutsu binnen deze stroming groter zijn dan in de andere Aikido-stromingen.
Na-oorlogs (1945-1980)
Aikikai
Aikikai is de naam van de door Ueshiba Kisshomaru (zoon van O Sensei) opgerichte organisatie die het traditionele Aikido beoefent. Het hoofdkwartier van deze school (Hombu Dojo) bevindt zich in Tokio. Vooral in deze vorm is het Aikido zich sinds het midden van de vorige eeuw gaan verspreiden over de wereld.
Deze vorm wordt vaak gezien als “het” Aikido, opvallend bij de Aikikai zijn de zeer vloeiende en cirkelvormige uitvoering van de toegepaste vormen en bewegingen.
Yoshinkan
Yoshinkan Aikido werd gesticht door Gozo Shioda, een voor-oorlogse student van Ueshiba. Deze stijl wordt vaak als fysiek veeleisend beschouwd en is een product van de harde periode voor de oorlog (‘Dojo of Hell‘) . Deze stijl staat dan ook vrij dicht bij Aikibudo. Momenteel wordt oa. de gekende oproerpolitie van Tokyo onderwezen in deze stijl.
Ki Aikido
Ki-Aikido is een Aikido-stijl waarbij niet de techniek, maar het samengaan van lichaam, geest en omgeving voorop staat. Veel aandacht wordt besteed aan het juiste gebruik van ademhalingstechnieken. Ki-Aikido is ontwikkeld door Sensei Koichi Tohei, de Ki-Aikido training berust op de vier door hem ontwikkelde principes;
- houd een centraal punt aan ( keep one point)
- houd je gewicht aan de onderkant (wortel jezelf als het ware in de grond)
- blijf volledig ontspannen
- laat Ki (geestelijke energie) vrijkomen
Ki Aikido is een vorm van Aikido die meer dan andere Aikido-stijlen de nadruk legt op het spirituele aspect.
Iwama Ryu
De Iwama stijl wordt genoemd naar de boerderij waar Morehei Ueshiba een groot deel van zijn tijd doorbracht. Opgericht door Sensei Morihiro Saito om te technieken die hem door Ueshiba werden aangeleerd tijdens zijn na-oorlogse periode te bewaren.
Shodokan Aikido
Shodokan Aikido is ontwikkeld door Sensei Kenji Tomiki. Voordat hij het Aikido onder O Sensei bestudeerde was hij een leerling van de grondlegger van het Judo, Jugiro Kano. Hij ontwikkelde zijn stijl op latere leeftijd. Een groot verschil met andere Aikido-stijlen is dat Tomiki-Aikido wel wedstrijden kent (in de vorm van een randori), ook vond Tomiki Sensei dat het oefenen van een beperkt aantal bewegingen eerder tot perfectie leidt. Tomiki-Aikido bestaat hierdoor uit twee wegen;
- Het kata (enkele vastgelegde vormen), deze dienen om de techniek te perfectioneren.
- Randori (vrije aanval/verdediging), deze bestaat uit 17 basisvormen en hiermee worden timing, alertheid en reflexen getraind.
Tomiki-Aikido is een Aikido-stijl die voor sommigen afbreuk doet aan het principe van “geen competitie” welke door O Sensei geprefereerd werd, maar voor anderen is het “competitie-element” juist datgene wat deze Aikido-stijl aantrekkelijk maakt.
Yoseikan Aikido
Yoseikan werd ontwikkeld door Minoru Mochizuki, die tussen 1930 en 1931 uchi-deshi (inwonend student) was. Het kenmerkende van deze stijl is dat deze naast de typische Aikido elementen ook elementen uit het judo bevat, onder meer kuzushi (uit evenwicht brengen), tsukuri (positioering), jita kyoei (gezamenlijk welbevinden) en sei ryoku zen yo (maximum efficientie).